1. Người lao động được bảo lưu thời gian đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu.Trường hợp người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc nếu chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần.

2. Mức hưởng BHXH một lần đối với người tham gia BHXH bắt buộc được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:

a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;

b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016.

1. Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ thời gian đóng BHXH (20 năm hoặc 15 năm đối với một số trường hợp đặc biệt)

2. Sau 01 năm nghỉ việc mà không tiếp tục tham gia BHXH và chưa đóng đủ 20 năm

3. Ra nước ngoài để định cư

B4. ị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV/AIDS

Chế độ BHXH một lần không hạn chế số năm tối thiểu phải đóng BHXH, không khống chế độ tuổi được hưởng, chỉ cần chờ... 12 tháng sau khi nghỉ việc thì có thể xin nhận. Tuy nhiên, sẽ không phải chờ đến 12 tháng nếu đã đủ tuổi hưu hoặc ra nước ngoài định cư hoặc mắc một trong các bệnh hiểm nghèo.

- Bằng 1,5 tháng lương đóng BHXH cho những năm trước 2014

- Bằng 2 tháng lương đóng BHXH cho những năm từ 2014 trở đi

Nếu đóng BHXH chưa đủ 1 năm thì mức hưởng bằng 22% các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH, nhưng mức hưởng tối đa chỉ bằng 2 tháng

Cách tính BHXH một lần được áp dụng thống nhất đối với cả lao động nam và nữ, không có sự phân biệt giới tính như cách tính lương hưu.

Lưu ý, khi tính mức hưởng BHXH một lần, trường hợp thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng được tính là nửa năm và từ 07 - 11 tháng được tính là một năm (Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH )

1. Sổ BHXH

2. Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần

3. Nếu ra nước ngoài định cư, phải nộp thêm một trong các giấy tờ như: Hộ chiếu do nước ngoài cấp; Thị thực do nước ngoài cấp xác nhận việc cho phép nhập cảnh để định cư; Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; Giấy tờ xác nhận hoặc Thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên do nước ngoài cấp.

4. Trích sao hồ sơ bệnh án trong trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo

Thời hạn nộp: trong vòng 30 ngày tính đến thời điểm đủ điều kiện và có yêu cầu hưởng.

Thời hạn giải quyết và chi trả: trong vòng 20 ngày kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ.

Thời điểm tính hưởng BHXH một lần là thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan BHXH.

Mất cơ hội hưởng lương hưu khi về già

Khoản 3 Điều 5 Luật BHXH số 58/2014/QH13 status2 quy định: Thời gian đóng bảo hiểm xã hội đã được tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì không được tính hưởng các chế độ BHXH.

Như vậy, cơ hội hưởng lương hưu sẽ không đến kịp với tuổi già.

Thân nhân không được hưởng chế độ tử tuất

Một trong những điều kiện hưởng trợ cấp tử tuất quy định tại Điều 67 Luật BHXH số 58/2014/QH13 là "người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần".

Do đó, thân nhân sẽ mất đi cơ hội hưởng trợ cấp tử tuất khi bản thân qua đời.

Không được cấp thẻ BHYT miễn phí như người hưởng lương hưu

Người hưởng lương hưu là một trong các đối tượng được cấp miễn phí thẻ BHYT (tiền BHYT sẽ do cơ quan BHXH đóng thay) (Điều 12 Luật BHYT số 46/2014/QH13 )

Theo đó, sau khi hưởng BHXH một lần, phải tự lo về BHYT khi về già.

Không được trả lại tiền BHXH một lần để đổi lấy lương hưu

Pháp luật về BHXH hiện hành không có quy định nào cho phép hoàn trả lại khoản BHXH một lần về đổi lấy lương hưu

Lương hưu

Người bảo lưu thời gian đóng BHXH có thể đóng tiếp cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu ngay (nếu đã đến tuổi hưu) hoặc chờ đến khi đủ tuổi hưu để nhận lương hưu, với mức hưởng cao hơn so với tiền BHXH một lần.

So sánh đơn giản như sau, nếu mức hưởng BHXH một lần tính cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 2 tháng lương (thậm chí chỉ bằng 1,5 tháng lương đối với những năm trước 2014) thì mức hưởng lương hưu tối thiểu mỗi năm lại bằng đến 6,6 tháng lương (nếu là nam) và 7,2 tháng lương (nếu là nữ).

Mức lương hưu nêu trên chỉ mới tính cho người có thời gian đóng BHXH 20 năm, nếu đóng trên 20 năm thì mức lương hưu còn cao hơn nhiều và giả sử sau khi đạt tỷ lệ lương hưu tối đa 75% mà còn dư số năm đóng BHXH thì được hưởng thêm khoản trợ cấp một lần bằng 0,5 tháng lương cho mỗi năm đóng dư.

Trợ cấp tử tuất

Nếu chẳng may bị chết trong thời gian bảo lưu thời gian đóng BHXH hoặc khi đang hưởng lương hưu, gia đình sẽ được hưởng trợ cấp mai táng phí bằng 10 lần mức lương cơ sở (nếu tính theo mức lương cơ sở hiện nay 1.390.000 đồng/tháng thì trợ cấp mai táng phí sẽ là 13.900.000 đồng)

Ngoài ra, thân nhân nếu đủ điều kiện còn được hưởng trợ cấp tử tuất một lần hoặc hàng tháng. Trong đó, mức trợ cấp tuất một lần được tính bằng với số tiền BHXH một lần, cụ thể bằng 2 tháng lương đóng BHXH cho mỗi năm (hoặc 1,5 tháng lương cho những năm đóng trước 2014) và tối thiểu cũng bằng 3 tháng lương.

Trợ cấp tuất hàng tháng đối với mỗi thân nhân được tính bằng 50% hoặc 70% mức lương cơ sở (nếu thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng), tức tương đương từ 695.000 đến 973.000 đồng/tháng, tối đa 4 người.

Cấp miễn phí thẻ BHYT

Khi đủ điều kiện hưởng lương hưu, người lao động còn được cấp miễn phí thẻ BHYT, tiền BHYT sẽ do cơ quan BHXH đóng thay toàn bộ.

Lương hưu sẽ tăng theo chỉ số giá tiêu dùng

Nguyên tắc của tiền BHXH một lần là trả đứt đoạn một lần, tuy nhiên, lương hưu sẽ được trả hàng tháng và định kỳ còn được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng (trượt giá).

Trong đó, điểm ưu việt khi chọn chế độ hưu trí (lương hưu hằng tháng) là vừa có nguồn thu nhập ổn định lúc về già, vừa được cấp thẻ BHYT miễn phí (với mức hưởng bằng 95% chi phí khám, chữa bệnh trong suốt thời gian hưu trí), đồng thời người thân còn được hưởng trợ cấp mai táng, tử tuất khi mình qua đời.

Ngược lại, nếu chọn hưởng BHXH một lần, người lao động sẽ mất đi nhiều lợi ích kể trên như: lương hưu; cấp thẻ BHYT miễn phí; trợ cấp tử tuất... Đặc biệt, người lao động còn bị lỗ do mức hưởng BHXH một lần là thấp hơn mức đóng BHXH.

Trong đó, có những quyền lợi như: quyền lợi liên quan đến BHYT, quyền hưởng lương hưu khi về già, quyền hưởng chế độ tử tuất,...

Theo đó, BHXH Việt Nam đã chỉ ra rằng việc bảo lưu thời gian BHXH để hưởng lương hưu là có lợi rất nhiều so với mức hưởng bảo hiểm nhân thọ, tiền gửi tiết kiệm và BHXH một lần.

Trong tài liệu này, khi so sách chính sách BHXH với bảo hiểm thương mại, BHXH Việt Nam cho rằng có 3 sự khác biệt lớn:

1. Khác biệt về mục đích: BHXH là loại hình bảo hiểm phi lợi nhuận, còn bảo hiểm nhân thọ nhằm mục đích là sinh lời. Như vậy, khoản lời của bảo hiểm nhân thọ được lấy từ chính tiền của người tham gia. Cần lưu ý là thù lao cho đại lý của bảo hiểm nhân thọ là rất lớn (từ 20 đến 25% trong năm đầu và giảm dần trong các năm về sau nhưng không dưới 5%).

2. Khác biệt về mức phí tham gia: Phí tham gia BHXH hiện là 22%, Nhưng đối với bảo hiểm nhân thọ, mặc dù nhìn thoáng qua các gói quyền lợi thì thấy có vẻ hấp dẫn nhưng họ đặt ra điều kiện khá ngặt nghèo về tuổi đời, sức khỏe tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm để giảm thiểu rủi ro

3. Khác biệt về quyền lợi: Tiền đóng BHXH được điều chỉnh theo chỉ số tiêu dùng CPI (trung bình 8,1%/năm, tính từ 2008 đến nay). Còn bảo hiểm nhân thọ thì tính theo lãi suất thị trường. Ngoài ra bảo hiểm nhân thọ có thể từ chối trả bảo hiểm trong các trường hợp tử nạn, thương tật do lỗi cố ý, như tự tử chẳng hạn. Với BHXH thì tử nạn hay thương tật với bất cứ lý do gì cũng được hưởng chế độ tử tuất