Trong đó, điều chuyển tài sản trong nội bộ doanh nghiệp được hiểu là việc chuyển giao tài sản giữa doanh nghiệp với chi nhánh, công ty con hoặc giữa các chi nhánh, các công ty con với nhau, gồm cả chi nhánh, công ty con hạch toán phụ thuộc lẫn hạch toán độc lập, có hay chưa có tư cách pháp nhân.

Tùy từng trường hợp điều chuyển tài sản sẽ có những yêu cầu khác nhau về lập hóa đơn, chứng từ và kê khai nộp thuế.

Nếu điều chuyển giữa các đơn vị hạch toán độc lập thì bắt buộc phải phát hành hóa đơn, kê khai nộp thuế.

Loại hóa đơn phát hành thực hiện theo quy định tại Điều 8 Nghị định 123/2020/NĐ-CP .

Khi điều chuyển, doanh nghiệp chỉ cần lập lệnh điều chuyển kèm theo bộ hồ sơ nguồn gốc tài sản.

Tuy nhiên, việc tách doanh nghiệp (trước năm 2021) cần đảm bảo thực hiện đúng quy định tại Điều 193 Luật Doanh nghiệp số 68/2014/QH13 , trong đó bao gồm quy định về nghĩa vụ nợ mà doanh nghiệp được tách phải kế thừa và trả nợ thay (nếu có). Không đáp ứng được quy định này, tài sản điều chuyển phải phát hành hóa đơn và tính thuế GTGT.

Về thuế TNDN, nếu giá trị tài sản trước khi điều chuyển đã được đánh giá lại giá trị quyền sử dụng đất thì doanh nghiệp bị tách phải hạch toán phần chênh lệch tăng vào Thu nhập khác để tính thuế TNDN

Tuy nhiên, trường hợp Công ty đánh giá lại giá trị TSCĐ trước khi điều chuyển cho Công ty con hoặc điều chuyển cho Công ty con để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh không chịu thuế GTGT thì phải phát hành hóa đơn, kê khai nộp thuế GTGT.

Đối với lãi tiền vay phát sinh trong giai đoạn đầu tư, đã ghi nhận vào giá trị tài sản, giá trị công trình thì không được hạch toán vào chi phí hợp lý (khoản 2.17, 2.18, 2.31 Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC ).

1. Trường hợp TSCĐ đã trích khấu hao, điều chuyển giữa công ty mẹ với công ty con và chi nhánh hoặc giữa các công ty con và chi nhánh với nhau, nếu TSCĐ vẫn đúng giá trị trên sổ sách kế toán thì được miễn xuất hóa đơn. Ngược lại, nếu TSCĐ được đánh giá lại giá trị trước khi điều chuyển thì phải xuất hóa đơn, khai nộp thuế GTGT.

2. Trường hợp TSCĐ điều chuyển giữa các chi nhánh phụ thuộc trong cùng doanh nghiệp kể cả trường hợp điều chuyển do chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi doanh nghiệp, đều được miễn xuất hóa đơn, chỉ cần lập lệnh điều chuyển kèm theo bộ hồ sơ nguồn gốc tài sản.

3. Trường hợp TSCĐ điều chuyển giữa các đơn vị hạch toán độc lập hoặc giữa các đơn vị thành viên có tư cách pháp nhân đầy đủ thì bắt buộc phải xuất hóa đơn và khai nộp thuế GTGT.

Thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế khi sáp nhập doanh nghiệp chậm nhất là ngày thứ 45 kể từ ngày có quyết định về việc sáp nhập (khoản 3 Điều 10 Thông tư 156/2013/TT-BTC ).

Đối với tài sản được điều chuyển từ doanh nghiệp bị sáp nhập sang doanh nghiệp nhận sáp nhập, chỉ cần lập lệnh điều chuyển kèm theo bộ hồ sơ về nguồn gốc tài sản, miễn xuất hóa đơn và kê khai nộp thuế GTGT (tiết b khoản 7 Điều 5 Thông tư 219/2013/TT-BTC ).

Về thủ tục sáp nhập doanh nghiệp thực hiện theo quy định tại Điều 195 Luật Doanh nghiệp số 68/2014/QH13 .

Theo đó, trường hợp Công ty tách Chi nhánh để thành lập Công ty mới thì các tài sản điều chuyển theo quyết định tách Công ty được miễn lập hóa đơn và miễn khai nộp thuế GTGT, chỉ cần lập lệnh điều chuyển.

Tuy nhiên, khi Công ty điều chuyển tài sản giữa các đơn vị hạch toán độc lập hoặc có tư cách pháp nhân đầy đủ thì phải lập hóa đơn.

Tuy nhiên, tài sản điều chuyển từ Chi nhánh hạch toán độc lập về Công ty thì phải xuất hóa đơn và kê khai nộp thuế GTGT.

Theo đó, trường hợp Công ty bàn giao dự án đầu tư đã hoàn thành cho Chi nhánh hạch toán độc lập quản lý và khai thác thì khi bàn giao dự án, phải lập hóa đơn và tính nộp thuế GTGT.

Theo đó, khi điều chuyển tài sản từ dự án đầu tư để thành lập một Công ty mới, Công ty (cũ) chỉ cần lập lệnh điều chuyển kèm theo bộ hồ sơ nguồn gốc tài sản, miễn phát hành hóa đơn và tính thuế (điểm b khoản 7 Điều 5 Thông tư 219/2013/TT-BTC ).

Đối với các chi phí của dự án đã được Công ty kê khai trên Tờ khai 01/GTGT thì phải khai báo giảm trên mẫu 01/GTGT, đồng thời khai báo tăng vào kỳ tương ứng trên mẫu 02/GTGT (tờ khai dành cho dự án đầu tư).

Cần lưu ý, sau khi tách doanh nghiệp, Công ty không được kê khai khấu trừ đối với các chi phí liên quan đến dự án đã tách mà phải bàn giao lại cho Công ty mới.

Thời hạn quyết toán thuế khi tách doanh nghiệp là trong vòng 45 ngày, nếu phát sinh số thuế GTGT chưa khấu trừ hết thì được đề nghị hoàn thuế hoặc chuyển sang Công ty mới khấu trừ tiếp (tiết e khoản 3 Điều 10 Thông tư 156/2013/TT-BTC ).

Như vậy, trường hợp Công ty điều chuyển BĐS chưa có nhu cầu sử dụng cho Công ty con khai thác, quản lý theo đúng nguyên giá ghi trên sổ sách kế toán thì chỉ cần lập Lệnh điều chuyển, không phải xuất hóa đơn.

Thay vào đó, Công ty chỉ cần lập lệnh điều chuyển, kèm theo bộ hồ sơ nguồn gốc tài sản.

Tài sản điều chuyển khi tách doanh nghiệp đồng thời cũng được miễn kê khai nộp thuế GTGT (khoản 7 Điều 5 Thông tư 219/2013/TT-BTC ).

Theo đó, trường hợp Công ty có điều chuyển tài sản là các dự án Nhà máy cho các Công ty con quản lý, nếu giá trị điều chuyển đúng theo giá trị ghi trên sổ sách kế toán (không đánh giá lại giá trị) thì khi điều chuyển, Công ty không phải lập hóa đơn và tính nộp thuế GTGT.

Khi điều chuyển các dự án Nhà máy cho các Công ty con, Công ty chỉ cần lập Quyết định điều chuyển và Biên bản bàn giao tài sản kèm theo bộ hồ sơ nguồn gốc tài sản. Đồng thời, Công ty tổng hợp số thuế GTGT phát sinh, số thuế GTGT đã hoàn và số thuế GTGT còn được khấu trừ của dự án để bàn giao cho Công ty con trực tiếp kê khai khấu trừ/hoàn thuế.

Theo đó, trường hợp DNCX có điều chuyển tài sản để góp vốn vào Chi nhánh hạch toán độc lập đặt trụ sở trong nội địa thì khi điều chuyển tài sản, DNCX phải lập hóa đơn (loại hóa đơn bán hàng dành cho DNCX) và kê khai nộp thuế

Số hàng hóa điều chuyển này chỉ được khấu trừ/hoàn thuế nếu đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 14, 15, 16 Thông tư số 219/2013/TT-BTC và Chi nhánh là đơn vị trực tiếp làm thủ tục nhập khẩu. Trường hợp Công ty đứng tên làm thủ tục nhập khẩu, chứng từ nộp thuế GTGT khâu nhập khẩu mang tên Công ty thì không được khấu trừ/hoàn thuế

Ngoài ra, nếu Công ty có chi trả các khoản chi phí như: phí lắp đặt, sửa sang nhà cửa, phí lắp đặt trang thiết bị văn phòng nội thất, hệ thống chiếu sáng, điều hòa tại nhà xưởng của Chi nhánh thì khi bàn giao các chi phí này cho Chi nhánh, Công ty cũng phải lập hóa đơn

Quy định này cũng áp dụng đối với các hóa đơn do Công ty phát hành để điều chuyển tài sản về Chi nhánh mà không có chứng từ thanh toán qua ngân hàng

Theo đó, khi Công ty mẹ điều chuyển tài sản cho Công ty con là đơn vị hạch toán phụ thuộc để khai thác, quản lý thì chỉ cần lập lệnh điều chuyển, không phải xuất hóa đơn.

Trường hợp sau đó Công ty con bàn giao tài sản trở lại cho Công ty mẹ để bán ra thì Công ty con cũng không xuất hóa đơn. Nếu lỡ xuất thì phải lập biên bản thu hồi.

Theo Công văn này, trường hợp Công ty điều chuyển tài sản cho Chi nhánh là đơn vị hạch toán phụ thuộc thì chỉ cần lập lệnh điều chuyển kèm theo bộ hồ sơ nguồn gốc tài sản và không phải xuất hóa đơn. Nếu đã lỡ phát hành hóa đơn thì lập Biên bản thu hồi và căn cứ Biên bản này, hai bên điều chỉnh giảm số thuế GTGT đã kê khai, khấu trừ

Nếu bên giao tài sản đã lỡ phát hành Hóa đơn GTGT thì phải điều chỉnh, bên nhận tài sản tuyệt đối không được khấu trừ thuế GTGT các hóa đơn điều chuyển tài sản